Kan een vaccin dat al ruim een eeuw bestaat een rol spelen in de strijd tegen het coronavirus? Eind augustus is in 22 Nederlandse ziekenhuizen de BCG PRIME studie van start gegaan om uit te vinden of het vaccin tegen tuberculose de afweer bij kwetsbare ouderen kan verhogen en op die manier enige bescherming kan bieden. De studie wordt gecoördineerd door UMC Utrecht.
Het tuberculosevaccin, ook bekend als BCG-vaccin, is tussen 1908 en 1928 ontwikkeld door wetenschappers aan het Institut Pasteur in Frankrijk. Het is het meest toegediende vaccin ter wereld, en daarom staat het vaccin te boek als bewezen veilig. De mogelijke bijwerkingen zijn bovendien goed in kaart gebracht.
Van dit vaccin was al geruime tijd bekend dat het naast bescherming tegen tuberculose ook de afweer tegen andere ziekteverwekkers tijdelijk kan verhogen door als het ware het immuunsysteem een ‘boost’ te geven. Die eigenschap kan mogelijk ook van pas komen tegen het coronavirus, en dan met name bij kwetsbare ouderen, omdat zij het grootste risico op een zeer ernstig ziekteverloop hebben.
In de studie, waarvoor de komende maanden tussen de 5.200 en 7.000 kwetsbare ouderen van 60 jaar en ouder gerekruteerd worden, krijgen de deelnemers ofwel het vaccin toegediend, of een placebo. Primaire eindpunten van de studie zijn: het aantal coronabesmettingen dat optreedt, dan wel het optreden van luchtweginfecties (inclusief COVID-19) waarvoor een medische behandeling noodzakelijk is. De proefpersonen worden gedurende zes maanden na vaccinatie gevolgd, en de eerste resultaten van de studie worden eind van dit jaar verwacht.
De BCG-PRIME studie is de vierde studie in Nederland met het BCG-vaccin tegen COVID-19 in korte tijd. In maart startte een placebo-gecontroleerde studie naar het beschermend effect van het BCG vaccine in 1.500 Nederlandse zorgmedewerkers. In april startte eenzelfde soort studie naar het beschermend effect van het BCG vaccin in 1.600 relatief gezonde zestigplussers in Nederland. In juli startte het Nederlandse deel van een internationale placebo-gecontroleerde studie naar het beschermend effect van het BCG-vaccin in 10.000 zorgmedewerkers (BRACE-studie), waarvan er 2.000 in Nederland zijn gerekruteerd. In alledrie eerder gestarte studies zijn inmiddels alle deelnemers gevaccineerd en zij worden nu systematisch opgevolgd.
Alle academische ziekenhuizen van Nederland nemen deel aan de studie. Te weten: Amsterdam UMC, Erasmus MC, LUMC, Radboudumc, UMC Groningen, UMC Maastricht, UMC Utrecht. Ook de Santeon topklinische ziekenhuizen doen mee. Dat zijn: Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, Maasstad Ziekenhuis, Martini Ziekenhuis, Medisch Spectrum Twente, OLVG, St. Antonius Ziekenhuis. Verder nemen ook Amphia Ziekenhuis, Ziekenhuis Bernhoven, Haga Ziekenhuis, Ikazia Ziekenhuis, Jeroen Bosch Ziekenhuis, Meander Medisch Centrum, Rijnstate Ziekenhuis en het Zuyderland Ziekenhuis deel.
Er worden momenteel proefpersonen van 60 jaar en ouder gezocht voor de BCG PRIME studie. Om deel te nemen aan dit onderzoek dient u op controle of onder behandeling te zijn in één van de bovengenoemde deelnemende ziekenhuizen. U kunt uw behandelend arts vragen om meer informatie. Als u in het verleden het BCG-vaccin heeft ontvangen, betekent dat overigens niet dat het vaccin op dit moment nog steeds effect heeft. Hoe recenter de vaccinatie is, des te sterker het effect. Of het vaccin werkt tegen de gevolgen van COVID-19 is niet bewezen, maar wordt op dit moment onderzocht.
De BCG PRIME studie krijgt 8,5 miljoen euro subsidie van het Rijk.
Meer informatie
Lees het persbericht van UMC Utrecht.
Naar boven
