Lerend algoritme van Google detecteert borstkanker beter dan geoefend oog

januari 2020 Zorg van de toekomst Willem van Altena van
Troeft AI de traditionele radioloog af als het om diagnostiek gaat?

Computers die de strijd aangaan met menselijke artsen… en winnen. Het klinkt als science fiction, maar in de medische wereld zijn deze verhalen geen zeldzaamheid meer. Zelflerende algoritmes blijken bijvoorbeeld sneller en beter in staat om huidkanker te herkennen. En nu lijkt het erop dat kunstmatige intelligentie (AI) ook in de diagnostiek van borstkanker voor een doorbraak kan zorgen. Deze maand publiceert het gezaghebbende tijdschrift Nature de resultaten van een Brits/Amerikaans onderzoek.

In het Verenigd Koninkrijk bestaat er, net als in Nederland, een bevolkingsonderzoek borstkanker, waarbij vrouwen tussen de 50 en 70 jaar oud om de paar jaar worden opgeroepen om een mammogram te laten maken. Het onderzoek waar Nature over publiceert omvatte bijna 26.000 geanonimiseerde mammogrammen uit het Verenigd Koninkrijk, naast nog eens bijna 3.100 uit de Verenigde Staten. Het ging daarbij specifiek om mammogrammen van vrouwen, die destijds ‘schoon’ werden bevonden, maar die binnen een jaar toch kanker kregen.

Mammogrammen zijn vaak niet gemakkelijk te beoordelen, vooral wanneer vrouwen dicht borstweefsel hebben. Het gebeurt dat kankercellen over het hoofd gezien worden, maar het omgekeerde komt ook voor, namelijk dat er vals alarm ontstaat over wat kanker lijkt te zijn, maar het niet is (vals positief).

Google Health

Volgens het onderzoek, dat geleid werd door Scott Mayer McKinney van Google Health, bleken zelflerende algoritmen beter in staat te zijn om kanker te herkennen dan radiologen. Het AI-gestuurde computersysteem scoorde beter dan de radiologen die de mammogrammen hadden gescreend, en zelfs beter dan zes expert-radiologen die 500 willekeurige mammogrammen hadden beoordeeld in een parallelstudie. Het bleek dat AI het aantal vals-positief meldingen met respectievelijk 5,7% en 1,2% terugbracht in de VS en het Verenigd Koninkrijk, en dat er in 9,4% en 2,7% van de gevallen juist kankers werden gemist.

Het AI-gestuurde systeem baseerde zijn conclusies uitsluitend op de mammogrammen zelf, zonder iets over de medische geschiedenis van de vrouwen te weten. Maar zelfs zonder die achtergrondkennis –bijvoorbeeld of borstkanker in de familie voorkomt- slaagde de computer erin om sneller en accurater borstkanker (of juist het niet aanwezig zijn ervan) aan te tonen. De Google-computer deed het beter dan een enkele radioloog, en even goed als een team van twee radiologen (de gebruikelijke gang van zaken in Engeland).

Ondersteunende rol

Google Health stelt dat deze ontwikkeling kan leiden tot een werktuig dat een nuttige ondersteunende rol kan spelen in de diagnostiek van borstkanker. Niet alleen belooft kunstmatige intelligentie betere resultaten, maar levert die ook sneller. En in tegenstelling tot menselijke artsen wordt een computersysteem nooit moe.

Het vergt jaren van training om een radioloog op te leiden die mammogrammen kan ‘lezen’, en er is dan ook een flink tekort aan deze specialisten. De onderzoekers benadrukken dat AI nooit autonoom zal gaan werken en altijd alleen een werktuig voor klinische ondersteuning zal zijn. Wel kan AI een eind maken aan de praktijk om twee radiologen naar een mammogram te laten kijken. Dat zou net zo goed –of beter en goedkoper- door een radioloog in combinatie met een AI-systeem kunnen gebeuren.

Data geanonimiseerd

Het had nog wel wat voeten in de aarde voordat Cancer Research UK aan tech-gigant Google toestemming gaf om de mammogrammen te gebruiken voor de proef. Pas na vergaande garanties dat alle data geanonimiseerd zou worden gingen de patiëntenverenigingen akkoord.

Bron
1. Lees HIER het artikel in Nature.